Plagiarism

Nedir Turkcesi? Akademik hirsizlik? Deniz Gokce'nin yazdiklarini genellikle begenirim ama adam arada sirada baskalarinin yazdiklarini kendi yazisiymis gibi kosesinde yayinliyor. Turkiye'de bu pek bilinmiyor/uygulanmiyor ama akademik hirsizlik batida bir yazarin yazarlik hayatini bitirir, tum kredibilitesini kaybeder. Bir sey soyledigi zaman insanlar “acaba bu kendi fikrimi yoksa yine bir yerden mi arakladi?” diye sorarlar.

Deniz Gokce bunu ilk kez yapan biri de degil, daha once defalarca gordum, bir keresinde kendisini email ile uyardim. Yine de yapmaya devam ediyor. Ne demek istedigimi simdi aciklayacagim. Financial Times gazetesinde 24 Mart 2006 Cuma gunu BENOIT MANDELBROT ve NASSIM TALEB imzasini tasiyan “A focus on the exceptions that prove the rule” baslikli bir yazi yayinlandi. Bu yazida su paragraf geciyor:

“There are specific measurements where the bell curve approach works very well, such as weight, height, calories consumed, death by heart attacks or performance of a gambler at a casino. An individual that is a few million miles tall is not biologically possible, but an exception of equivalent scale cannot be ruled out with a different sort of variable, as we will see next.

Wild randomness

What is wild randomness? Simply put, it is an environment in which a single observation or a particular number can impact the total in a disproportionate way. The bell curve has "thin tails" in the sense that large events are considered possible but far too rare to be consequential. But many fundamental quantities follow distributions that have "fat tails" - namely, a higher probability of extreme values that can have a significant impact on the total.

One can safely disregard the odds of running into someone several miles tall, or someone who weighs several million kilogrammes, but similar excessive observations can never be ruled out in other areas of life.

Having already considered the weight of 1,000 people assembled for the previous experiment, let us instead consider wealth. Add to the crowd of 1,000 the wealthiest person to be found on the planet - Bill Gates, the founder of Microsoft. Assuming that his net worth is close to Dollars 80bn, how much would he represent of the total wealth? 99.9 per cent? Indeed, all the others would represent no more than the variation of his personal portfolio over the past few seconds. For someone's weight to represent such a share, he would need to weigh 30m kg. “

Deniz Gokce ne yazmis peki?

”Halbuki belirsizlik ilginç bir durumdur. Belirsizlik ortamında insanların geçmişte üretilmiş paradigmalardan faydalandığı biliniyor. Mesela riskin ölçülmesinde Gauss modeli normal dağılım yaklaşımı kullanılır. Tabiattan gelen birçok şey normal dağılıma tabidir. Mesela insanların boyları, kiloları gibi. Ama insan yapısı birçok şey de normal dağılıma tabi değildir. Mesela bin kişilik bir insan grubunun boylarının dağılımı normal dağılım sergileyebilir. Ama bin insanın gelirlerinin dağılımına baktığınız zaman sorunlar ortaya çıkabilir. Diyelim ki bin tane normal vatandaşın gelir dağılımı normal dağılım olabilir. Ancak eğer bu insanlardan bir tanesi Bill Gates ise (ki bu olasılığı çok düşük bir olay), insanların gelir dağılımına baktığın zaman, bir tek Gates diğer 999 tanesinin gelirinden çok çok fazla gelir ile dağılımı normalden çok farklı hale getirir, “şişman etekli” yapar.

İnsan yapısı dağılımlarda dağılım normalden uzaklaşır ve uzak olasılığı düşük olgular önem kazanır. Bu nedenle de normal dağılıma dayalı risk hesapları hep şaşar. Bu nedenle risk hesaplarken normal dağılımı pek kullanmamak gerekli.”

Ingilizce bilenler Gokce'nin yazisinin kaynaginin FT oldugunu kolaylikla cozebilirler. Bu aslinda o kadar da kotu degil. Ben daha once Arjintin ile ilgili yazdigi bir yaziyi okumus, "vay be cok kulturlu bir adam, Guney Amerika'yi da takip ediyor" demistim. Bir gun sonra yazdigi yaziyi Economist dergisinde kelimesi kelimesine gordum. Utanmadan kelimesi kelimesine cevirmisti. Bir daha boyle birseyle karsilasirsam usenmeyip o kurulusu arayip ihbar edecegim, ayip yahu!