2008 krizinde ne oldu? 2008 krizinden önce dünyadaki finansal işlemlerin değeri sizce nedir? Bir tahmin yürütün. Şimdi hazır olun tam
olarak 817 trilyon $ Peki bu işleme konu olan varlıkların değeri ne kadardı? Onların değeri ise 56 trilyon $. Gördüğünüz gibi buradaki kaldıraçlı işlemler ile bir zaman sonra mortgage krizi ortaya çıktı. Gelişmiş ülkeler ortalama %4,5-5 oranında küçülürken gelişmekte olan ülkeler ise ortalama %0,1 civarında küçülme gösterdi. Peki iktisatçılar bu tablonun neresindedir?
İktisadi yaşam bir tiyatro alanı gibidir. Tiyatro sahnesinde oyuncular bir senaryoya bağlı kalmaksızın spontane bir şekilde hareket eder, oyununu oynar. İktisatçılar ise bu tiyatronun en ön sahnesinde oturup oynanmış spontane oyunun senaryosunu sonradan yazan kişilerdir. Kimin ne yaptığını bunun ne sonuçları olduğunu belirleyip üstüne teoriler geliştirirler. Bu oyunda kimin ne yapacağı önceden kestirilemez. Örnek vermek gerekirse bu oyundaki aksaklıkları kriz olarak nitelersek iktisatçılar birinci nesil kriz modelini geliştirmiştir. Sonradan oluşan krizleri bu çerçevede açıklayamayınca ikinci ve ardından üçüncü nesil kriz modelleri devreye girmiştir. Bu tiyatro sahnesinde herhangi bir anda herhangi bir kişi tüm oyuncuları silahla tarayabilir, gerçek anlamda ise yani savaş çıkabilir. Bunu kimse önceden kestiremez. Bu bağlamda iktisatçılar kahin değildir. Eğer iktisatçılar krizi önceden görebiliyor olsalardı kriz denen bir şey zaten olmazdı. Bir tarihçiyi tarihi değiştiremiyor diye kızmakla iktsatçılara krizi öngöremiyor diye kızmak birbirinden pek de farklı değildir
0 Yorum Var.:
Yorum Gönder