Teknik Analiz'in Analizi

Teknik analiz kullanarak piyasa getirisinin uzerinde para kazanabilir miyiz? Kucuk ve orta buyuklukteki yatirimcilar icin bu soruyu cevaplamaya calisacagim. Simdiye kadar teknik analizcilerle hep dalga gectim, ama niye dalga gectigimin detaylarini aciklamadim.

Teknik analiz yonteminin felsefesi sudur. Borsada gerceklesen islemlerin cogu noise'dir, yani bir bilgi dahilinde yapilmamis islemlerdir. Simdi birisi cikip da kimsenin bilmedigi bir bilgi cercevesinden alim veya satim olayina yuksek hacimle girerse arz-talep dengesizliginden bir trend olusacak, biz de "herkesin hemfikir oldugu" teknik analiz yontemlerini kullanarak bu gizli bilgileri aciga cikarabiliriz dusuncesidir.

Arbitraj Nedir    Broker Nedir    Altın Yorumları    Portföy Nedir    Petrol Fiyatları    Nükleer Santraller    Sosyalist Nedir

Bu dusuncenin sakat taraflarina tek tek bakalim. Birincisi kimsenin elinde bir bilgi olmadigini dusunelim. Gerizekali teknik analiz yontemleri noise'e bakarak (ortada bir sey olmamasina ragmen) herkese al-sat sinyali verecektir. Teknik analizi takip eden koyun suruleri de "Anaaaa, bak bu kagit cikacak" diye yuklenince kagitlar da gercekten cikmaya baslayacaktir. Adamlar abartirlarsa bu sefer rakamlarin dogru durust analizini yapan kisiler ellerindeki kagitlari yuksek fiyattan satacaktir. Bu sefer teknik analiz "sat" sinyali verecek, teknik analizi yavas uygulayanlar ve hissenin fiyat artisindan gaza gelip alim yapan kucuk yatirimcilar zarar yazacaklardir. Neticede durduk yere volatilite yaratilmis olacak, hizli islem yapanlar ve araci kurumlar kazancli cikacaktir.

Ikinci durumda yine kimsenin elinde bir bilgi olmadigini varsayiyoruz. Ancak bu sefer elinde yuksek miktarda nakiti bulunan "biyikli" bir yabancinin Morgan Stanley uzerinden tek bir kagitta islem yaptigini varsayiyoruz. Bu kisi kagitlari diyelim ki 10 seviyesinde toplamaya baslasin ve fiyatlar 11'e kadar yukselsin. Morgan Stanley'in buyuk miktarlarda alim yaptigini goren yerli teknik analizciler ve gaza gelen kucuk yatirimcilar, bir de bizim "biyikli" yabancinin cikardigi soylentilere de kanarak alimlara gecince hissenin fiyatinin 12'e geldigini varsayalim. Hisse 12'e cikarken bu arada bizim "biyikli" yabanci da baska kurumlar araciligiyla ve caktirmadan elindeki kagitlari bosaltmaz mi?

Ucuncu durumda elinde bilgi olan birisinin oldugunu varsayalim. Hatta bu kisi siz olun. Ne yapardiniz? Ulkede teknik analizi takip eden bir suru manyak oldugunu biliyorsunuz, alim yaparken elinizi baskalarina gosterir miydiniz? Teknik analizin ne tur kosullarda sat sinyali verdigini siz de herkes gibi biliyorsunuz, o zaman alim yapmak istediginiz zaman en iyi strateji satis yaparak baslamak ve piyasaya bu kagitta ciddi satis olacak izlenimi verdirmeniz degil midir? Hisseleri kuresel isinmanin ve petrol fiyatlarinin dustugu bir ortamda "emtia fiyatlari dusuyor, yabancilar gelisen piyasalardan cikacaklar, kurunun yaninda yas da yanacak" soylemi altinda %10 dusurup, petrol fiyatlari dusmeye devam ederken alima gecmez misiniz?

Oyun teorisinin uygulanabilecegi en ideal piyasa kisa vadeli hisse alim satim piyasalaridir, ama ne hikmetse ben bu konuda dogru durust bir tek calismaya bile rastlamadim.

Yabancilar salak degil, islem yaparken size ellerini belli etmezler. Ayrica sizin sandiginiz gibi cogu kisa vadeli yatirimci da degildir. Yabancilarin kisa vadeli yatirimci oldugunu soyleyebilmeniz icin bana borsadaki yabanci payinin buyuk dalgalanmalar gosterdigini ispatlamaniz lazimdir. Mayis-Haziran krizinde bile borsada yabancilarin payi 1-2 puan disinda oynamadi. O yuzden yabancilarin kisa vadeli geldigi yonundeki hipotezinize katilmadigimi belirtmeliyim.

Belki de yabancilarin cok fazla sayida islem yapmasindan yabancilarin kisa vadeli geldiklerini dusunuyor olabilirsiniz. Ama sunu unutmayin ki yabancilar cok islem yapiyorlarsa iki nedeni olabilir. Birincisi izledikleri strateji herkes tarafindan bilinen teknik analistleri tongaya dusurmek icin yapilan alim satimlardir, ikincisi de ellerini belli etmemek icin yaptiklari ortaya noise (belirsizlik de diyebiliriz) cikaran alim satimlardir.

Kisa vadeli piyasalarda yapilan islemler icin zero-sum-game kavramini kullanabiliriz diye dusunuyorum, yani bir kaybeden bir de kazanan olacaktir. Bu durumda sizce kaybeden stratejisi herkes tarafindan bilinen teknik analistler mi olacaktir yoksa bu stratejinin zayif taraflarindan faydalanan daha akilli kisiler mi?

Televizyonlarda teknik analizden bahseden bankacilarin mi gerizekali oldugu, yoksa bizi mi gerizekali yerine koydugu konusuna geri donelim. Bu kisilerin teknik analizin calismadigini bildiklerini dusunelim. O zaman nasil para kazanacaklar? Birilerinin alim satim yapmasi lazim, teknik analiz kullanarak alim satim yaparsa daha guzel olur. O yuzden televizyondan milleti gaza getirip islem yapmaya tesvik ederek hem komisyonlardan hem de anti-teknik analiz stratejilerinden para kazanabilirler. Ben Turkiye'de olsaydim bu stratejiyi uygulardim. Gerizekali kucuk yatirimcinin hep kaybetmesinin nedeni bu olabilir mesela.

Ote yandan Turkiyede faaliyet gosteren yatirim fonlarinin performansina baktigimiz zaman cogunun piyasa getirisinin oyle boyle degil cok altinda bir performans sergiledigini goruyoruz. Simdi burada uc durum soz konusu olabilir. Birincisi, aldiklari komisyonlar, kesintiler, vs. asiri yuksek. Ikincisi, bu portfoy yoneticileri gercekten de teknik analiz uygulayarak islem yapiyor ve neticede kaybediyordur. Ucuncusu, bilerek kotu islem yaparak fonun parasini kaybediyorlardir. Bu tabii ki bir olasilik ve elimde bunu kanitlayacak veri yok. Ancak cok mantiksiz bir alternatif de degil.

Analizimizin sonuna gelmis bulunuyoruz. Kucuk yatirimcilara tek tavsiyemiz kendi kendilerine yukarida bahsettigimiz oyunda ne tur bir rol aldiklarini sormalaridir. Borsa 2003 yilinda 9000 seviyesinden 2006 yilindaki 45000 seviyesine kadar 5 kat artarken kac defa "SAT" sinyali aldiklarini hatirlasinlar. Kumarhaneye cebinde uc kurus parayla giren turist gibi davranmasinlar, unutmayin "house always wins".

Not; Kafanizda hala "paramizi nereye yatiralim" sorusu var ise, Cocuk Esirgeme Kurumuna 10 YTL bagis yaptiktan sonra dekontu bize email ile yollarsaniz size tatminkar bir cevap verebilirim.