Borsa ve Altin Neden Dustu? Dolar Neden Cikti? 2013 Tahminleri

Cok uzun suredir burada yazi yazmiyordum. Turkishtime'da da yazi yazmayi vakit yetersizliginden dolayi bu sene biraktim. Su gunlerde borsa ve altinda dususler, dolarda ise bir yukselis gozlemleyip merak ediyorsunuzdur. Bundan 6 ay once yazdigim ve Turkishtime'da kismen yayinlanan yazimi okuyarak neler oldugunu daha iyi anlayabilirsiniz. Bu yazi Insider Monkey sitesinin sponsorlugunda yayinlaniyor. Hisse tuyolari ariyorsaniz ucretli uyeligimizi deneyebilirsiniz. Iste 6 ay once yazdigim yazi:


2013 İçin Bomba Gibi Tahminler

Bu köşeyi son 5 yıldır takip edenler benim tahmin yapmaktaki ustalığımı iyi bilirler. 2008’in başında oldukça karamsardım. 2009 yılında ekonomimizin büyüme anlamında tam bir çöküş yaşayacağını “kriz bizi teğet geçti” tartışmaları yaşanırken bu sütunlardan söyledim. 2010 yılı için tüm ekonomistler karamsar tahmin yaparken ben piyasadaki en yüksek büyüme tahminini yapmıştım. Büyüme konusundaki iyimserliğimi de 2011’in sonbaharına kadar korudum. Bu yazımızda 2012 yılı için yaptığım tahminleri yorumlayıp 2013 için öngörülerimi sizinle paylaşacağım.

Büyüme: “Neticede Türkiye hızlı büyümesine enflasyonu ve cari açığı azdırarak devam etti. Büyüme dördüncü çeyrekte de sürebilir ama Avrupa’nın resesyona girmesi artık kaçınılmaz gibi görünüyor. Avrupa’nın resesyonda olacağı 2012 yılında ise  Türkiye’nin yüksek büyümesini devam ettirmesini beklemek çok doğru olmaz. Rakam vermeyeyim ama 2012 yılında en azından bir çeyrekte ekonomimizin bir önceki çeyreğe göre küçülmesini bekliyorum.”

2012 yılına ilişkin yukarıdaki tahmini yaptığım zamanlarda ekonomimizin hala %7 gibi yüksek bir hızla büyüdüğünü hatırlatmak isterim. Bu perspektiften bakıldığında büyümeye yönelik tahminimin ne kadar isabetli olduğu görülebilir.

2013 yılı için tekrar yön değiştiriyorum. Hükümet ve Merkez Bankası son bir kaç aydır paniğe kapıldı ve tekrar gaza basmaya başladılar. Zamanında hız kesebileceklerini zannetmiyorum. O yüzden ekonomimizin 2013 yılında herkesi şaşırtan bir hızla büyüyeceğini tahmin ediyorum. Ben bu rakamın %7-8 civarında olacağını düşünüyorum.  IMF Türkiye’nin 2013 yılında %3,5 hızıyla büyüyeceğini tahmin ediyor şu günlerde. Hükümetin ise 2013 yılı için Orta Vadeli Programda (OVP) ortaya koyduğu büyüme öngörüsünü geçtiğimiz aylarda %4’e düşürdüğünü hatırlatmak isterim.

Enflasyon:  “Direksiyonun başındakiler enflasyon konusunda ciddi değiller. O yüzden enflasyonun uzun vadede %2 civarına düşmesini beklemek bir hayal. Buna rağmen hem Avrupa’da hem de içeride büyümenin yavaşlaması hem enerji fiyatlarını hem de bizim enflasyonumuzu tek haneli rakamlara indirecektir.”

Enflasyon konusunda yaptığım 2012 tahminleri de doğru çıkmış gibi görünüyor. 2013 yılı için büyüme tahminime paralel olarak enflasyonun beklenin üzerinde çıkacağını söyleyebilirim. Türkiye’de 2013 yılında enflasyon %8’in üzerinde olacaktır.

Cari Açık: “Avrupa bankaları ciddi sorunlar yaşıyorlar ve 2012 yılında da finansal piyasalardaki sarsıntılar devam edecektir.  Hem enerji fiyatlarının düşmesi hem ekonomik yavaşlama neticesinde cari açığımız da %6-7 seviyelerine kadar gerileyebilir.”

Cari açık uzun süredir manşetlerden indi. Maalesef bu durum çok uzun süre devam etmeyecek. 2013 yılının ortalarından itibaren cari açık tekrar konuşulan bir konu olacak. 2013 yılının sonuna geldiğimiz zaman ise cari açığımızın %8-9 seviyelerine geldiğini göreceğiz. Hükümetin ne enflasyonu ne de cari açığı kalıcı olarak düşermek gibi bir kaygısı maalesef yok.

Faizler: “Merkez Bankasının faizleri arttırmasını beklemiyorum, çok düşürmesini de beklemiyorum.”

Faizler konusunda yaptığımız tahminler piyasadaki tahminlere yönelik değilmiş maalesef. Merkez Bankası vitrine koyduğu faiz oranlarıyla fazla oynamadı ama piyasa faizlerine aslında çok müdahale yaptı. Bu da gösterge faiz oranlarının 2012’nin özellikle ikinci yarısında ciddi oranda gerilemesine neden oldu. Piyasadaki faizlerin 2013’de daha fazla gerileyeceğini düşünmüyorum, aksine enflasyonun yükselmesine paralel olarak 2013 yılında gösterge faiz oranlarının yükselmesini bekliyorum.

Dolar: “Amerikalılar doların değerini düşük tutmak için ellerinden geleni yapıyorlar ama diğer ülkeler de kendi paralarını değersiz kılmaktan geri durmuyorlar. Dolar kuru şu sıralar 1.9 seviyelerinde. Ciddi bir kriz çıkması durumunda dolar çok daha yükselebilir ama uzun vadede doların reel olarak değer kaybetmesi lazım. Amerika her sene $1.5 trilyon civarında açık veriyor ve devletin vergileri arttırarak bu açıkları kapatma gibi bir niyeti yok. Tekrar söyleyeyim, doların uzun vadede reel olarak değer kaybetmesi lazım ama bu nominal olarak değer kaybedecek anlamına gelmiyor tabii ki.”

Dolar konusunda karamsar bir tahmin yapmıştım geçen sene ama seviye vermemiştim. 2012 yılında dolar hem nominal hem de reel olarak değer kaybetti. 2013 yılı için bu sefer ters yönde bir tahmin yapacağım. Amerikan doları 2013 yılında daha iyi bir performans gösterecek. Amerikan Merkez Bankası beklenenden daha önce faizleri yükseltmeye başlayacağını açıklayacak ve bu da doların değer kazanmasına yol açacak. İçeride ise bizim hükümet yükselen cari açıkla mücadele etmek için doların yükselmesine izin verecek. 2013 yılında dolar kurunun 2 TL’i geçtiğine tanık olabileceğimizi düşünüyorum.

Altın: “Altının popüleritesinin artmasının en önemli sebebi devletlerin çılgınca para basma ve paralarına değer kaybettirme konusundaki gayretleri oldu. Uzun vadeli olarak ben altını doğru bir yatırım aracı olarak görmüyorum ama kısa vadede yatırımcılar için altın cazibesini koruyor.”

Altın fiyatları 2012’de dolar bazında %7 civarında değer kazandı ama yerli altın yatırımcısı doların değer kaybetmesinden dolayı bundan faydalanamadı. 2013 yılında ben altın fiyatlarının dolar bazında $1500 seviyesinin altına düşeceğini düşünüyorum. Altın fiyatları dolar bazında hala yüksek iken yatırımcıların ellerindeki altının en azından bir bölümünü nakite çevirmeleri iyi olur kanaatindeyim.

Borsa: “Kriz zamanlarında borsamızın nasıl davrandığını hemen her yatırımcı bilir. Hem yükselen döviz kurlarından ürken hem de kendi ülkelerinde karşılaştıkları yatırımcılarının nakit isteklerine cevap vermeye çalışan eli zayıf yabancı yatırımcılar en kötü zamanlarda satış yaparak borsamızın aşırı ucuzlamasına katkıda bulunurlar. Yerli yatırımcılar da korkarak yabancılara katılarak fiyatların iyice düşmesine neden olurlar. Önümüzdeki sene bahsettiğime benzer bir krizle karşılaşma ihtimalimiz var ve bu durumda borsamız da 40 bin seviyesinin altına gerileyebilir. Ancak ben yatırımcılara bu öngörülere bakarak hareket etmemeleri tavsiyesinde bulunmak istiyorum. Borsamız şimdiki 50 bin seviyesinde dahi oldukça ucuzdur, özellikle reel faizlerin sıfır seviyelerinde gezinmesini göz önüne alırsak piyasadaki uzun vadeli en cazip yatırım aracıdır. Borsada hiç parası olmayan yatırımcıların şimdiki ucuz fiyatlardan yararlanarak borsaya girmeleri uygun olur kanaatindeyim. Eğer ciddi bir kriz çıkar da borsa %20 daha düşerse borsaya koydukları yatırımlarını da arttırmalarının isabetli olacağını düşünüyorum. Kısa vadede borsanın ne yapacağını bilemem ama uzun vadede (5 sene içerisinde) borsamızın reel getirisinin %50 civarında olacağını düşünüyorum.”

Tahmin diye ben buna derim. Borsamız son bir yılda %50 civarında bir getiri elde etmiş. Hatırlarsanız sene içerisinde de ISCTR hisselerini 4 TL civarında tavsiye etmiştim. Bu hissenin de getirisi %50’den fazla oldu. Maalesef 2013 yılında borsanın bu kadar iyi bir performans göstermesini beklemiyorum. En iyi senaryoda nominal getiri %25 olur ama normal senaryoda borsanın 85 bin seviyesinin çok üzerine çıkmasını beklemiyorum. Bunlar bir senelik beklentilerim ama ben borsaya kısa vadeli yatırım yapılması taraftarı değilim. Uzun vadeli yatırımcılar için borsanın hala cazip olduğunu söyleyebilirim. Borsa düşerse ben kendi hesabıma daha çok alım yapmayı planlıyorum. Borsa 50 bin seviyelerindeyken aldığım hisseleri ise satmadım.

Özetleyecek olursak 2013 yüksek büyüme, yüksek enflasyon ve cari açıklarla geçecek bir yıl olacak. Hükümet yine normalin biraz üzerindeki ekonomi yönetimi performansına devam edecek ama dört dörtlük bir yönetim yine göremeyeceğiz. Yine de her zaman olduğu gibi ekonomistlerin isabetli tahmin yapmada, özellikle zamanlama konusunda, çok başarılı bir karnelerinin olmadığını hatırlatmak isterim. Sağlıklı, mutlu, ve başarılı bir yıl dilerim.


7 Yorum Var.:

Utku Çolak dedi ki...

İnan Bey genelde siyasi gündemlerin bulaştığı ekonomik görüşler yapmayı sevmediğinizi biliyorum. Ama gerçekten sizin fikrinizi merak ettiğim bir konu var. Gezi parkı olaylarının hemen akabinde faiz ve borsa endeksindeki hareketlerin Erdoğan'nın dikkat çektiği "faiz lobisi" ile ilgisi olabilir mi? Sizce hazine bonolarına yatırım yapmış yabancı sermaye, faizlerin lehlerine gitmediğini görünce böyle bir hareketi madden ve manen finanse etmiş olabilir mi? Gerçekten fikrinizi merak ediyorum. Teşekkür ederim.

Utku ÇOLAK

Editor dedi ki...

"Faiz lobisi" Erdogan'in millet korkutarak kendi tarafina cekmek icin gelistirdigi bir soylem. Turkiye'deki bono yatirimcisi bono faizlerinin yukariya degil asagiya gitmesini ister. Neden? Cunku bono fiyatlari faizler yukari ciktikca duser. Elinde bono tutan faizciler neden faizlerin cikmasini istesin?

Borsa yatirimcisi hisse fiyatlarinin dusmesini ister mi? Bono yatirimcisi da faizlerin cikmasini istemez.

Faiz cephesinde ne oldugunu soyleyeyim. Zamaninda yuksek faizlerden bono almis yabancilar artan risklerden dolayi ellerindeki bonolari satarak risklerini azaltiyorlar. Vatandas finanstan anlamadigi icin Erdogan'in "faiz lobisi" laflarina kanarak "yabancilarin oyunlarina" masa olmayalim diyerek onu desteklemeye devam ediyor. Ortada oyun falan yok. Eskiden ezilen Erdogan ve yandaslari simdi karsi takimi eziyor, arada kalan yeni nesil de isyan ediyor.

Demir Downloaders dedi ki...

''İçeride ise bizim hükümet yükselen cari açıkla mücadele etmek için doların yükselmesine izin verecek. 2013 yılında dolar kurunun 2 TL’i geçtiğine tanık olabileceğimizi düşünüyorum.''

Merhaba. Blogunuzu takip eden genç tayfadanım. Acaba cari açığın düşmesiyle doların yükselmesinin arasındaki bağlantıyı öğrenmem mümkün müdür? Çünkü doların yükselmesinin olumsuz bir şey olarak lanse ediliyor.

Editor dedi ki...

Cari acik ve doviz kuru hakkinda hem sitede hem de Ekonomi Turk kitabimizda cok yazi yayinladik. Kitaptaki ilgili bolumu okuyarak aradigin cevabi bulabilirsin.

luminaobscura dedi ki...

Hocam selamlar,

Ucretli uye oldugumuzda turk borsasi ile ilgili de yardimci olmaniz mumkun olur mu?

Utku Çolak dedi ki...

Demir Hocam döviz kuru ekonomi yazarları tarafından sanki cari açığın düzeltilmesinin tek ilacıymış gibi anlatılsa da aslında Merkez Bankası tarafından sadece geçici çözümler yaratmak amacıyla dikkate alınan bir enstrüman. Eğer Merkez Bankası faizleri düşük tutma yoluyla(bu aralar pek düşük olamasa da) TL'nin değerini düşürürse doğal olarak USD/TL paritesi yükselmiş olacak. Bu durumda dışarıdan almış olduğunuz malın ya da hizmetin fiyatı yükselmiş olacak ve ithalattan uzak durulacak. Cari açığı da kısa tanımıyla ihracat-ithalat farkı olarak düşünürsek dolaylı şekilde ithalatı azaltma yoluyla cari açık da azaltılmış olacak. Fakat gerçekte asla Cari Açığın çözümü olamaz. İnan Hocam bir yanlışım varsa düzeltin. (Hocam sizin kitaptan çalıştım. İnşallah mahçup olmam. :))

Editor dedi ki...

@luminaobscura

Turkiye borsasiyla ilgili hisse bazinda saglam yorum yapabilmem icin zaman ayirmam lazim. O da bende yok. Borsanin genel seviyesiyle ilgili yorumlari buradan ucretsiz yaparim zaten, o yorumlar icin uye olmaniza gerek yok.

Insider Monkey uyeliginin temel amaci Amerika'da islem goren hisselere yatirim yapmak olmalidir. Yoksa uye olmayin.