Findik: Devlet enayi mi akilli mi?

Hukumet findik fiyatlarini aciklamis(o da ne demekse):
Tarım Bakanı Mehdi Eker, üreticilerin merakla beklediği fındık alım fiyatlarını açıkladı. Buna göre, Giresun kalite tombul fındığın kilogram başına fiyatı Eylül’de 4 YTL, Ekim ve Kasım’da 4.5, Aralık ayında ise 5 YTL olarak belirlendi.
"Eylul'de kredi cekerek 4 ytl'ye findik alin, aralikta %25 karla satin" diyen birisi cikmadan kazin ayaginin oyle olmadigini anlatayim.

Uygulanan politika enayice duruyor ama tam tersi. Artik devlet kurumlarinda (DPT,Hazine, TCMB) gercekten iyi ekonomistlerin calistigina ikna oluyorum yavas yavas.

Basit dusunelim. IMKB'de islem goren X hissesinin fiyatinin Aralik ayinda en dusuk 5 ytl olacagi herkes tarafindan biliniyor olsun. Bu durumda, Aralik ayinda 5 ytl elde etmek icin bankaya bugun ne kadar yatirmamiz gerekiyorsa, X hissesinin fiyati o kadar olmalidir. Ayni sey findik icin de gecerli. Aralik ayinda 5 ytl olacak findigin bugunku fiyati, aylik 1,5% faiz'den hesaplarsak yaklasik 4,78 olmalidir. Olsa olsa depolama maliyeti eklenebilir bu rakama. Hadi 1,5% da depolama maliyeti olsun, o zaman da 4,70 ytl'ye iner fiyat. Birisi cikmis devlet 4 lira verirse serbest piyasada 3 liraya duser fiyat demis. Devlet 4 lira vermiyor kardesim. Devlet aralik ayinda 5 lira veriyor. Erken satmak isteyene de piyasada 4.5 ytl verenler olacaktir. Merak etmeyin populizm'den vazgecilmemis. Sadece biraz daha akillica populizm yapiliyor. Toplam 1.3 milyar ytl olan findik maliyetini 3 ay erteleyerek yaklasik 60 milyon ytl kazaniyor Hazine. Ne diyelim. Bu da bir gelisme.

5 Yorum Var.:

Kadir dedi ki...

Esasında yazınızda bazı hatalar var gibi düşünüyorum.Zira fındık'ın dediginiz gibi depolama maliyetleri yüzünden ve depolanacak yer bulma sorunu olmasından dolayı herkes fındık alıp satma işi ile ugraşmaz.bu tamamen ticarete girer ki ticaret her şeye gebedir.
Zira 2000 yılının yaz ayında ürettigimiz arpayı sattıktan sonra bir araştırmayapıp arpanın değerlenecegini düşündük ve civar kasabalardan arpa toplamaya başladık.Daha sonra bunları noda denilen işleme tabi tutup bir nevi depolama işlemine tabi tuttuk.21 şubat 2001 günü satmaya gidildiginde ise türk lirasını dolara cevirme işlemi yapılacagı sırada ögrenildiki dolar uçmuş gitmiş.Misal o zaman dolar bozdurup arpa alıp ( arpa dolar paritesi ) sonra tekrar tl ile dövize döndük zarar ettik.
Böyle de bir durum olabiliyor.
Fakat yazınızda " Aralik ayinda 5 ytl olacak findigin bugunku fiyati, aylik 1,5% faiz'den hesaplarsak yaklasik 4,78 olmalidir. Olsa olsa depolama maliyeti eklenebilir bu rakama. Hadi 1,5% da depolama maliyeti olsun, o zaman da 4,70 ytl'ye iner fiyat."
demişsiniz o zaman 4,70 ytl lik fındıgı 4 liraya alınca daha fazla kar elde edilmiş olmuyor mu ?
Bir de her daim dedigim gibi gecelik faiz işlerine aklı ermeyenler var bu ülkede.ayrıca aman ermesin.

Fındık deyince esasında bana böög geliyor ;
http://entelektuel.com/320-bin-ton-findik-tmonun-elinde-kaldi/

http://entelektuel.com/findik-krizi/

Junior dedi ki...

Kadir Bey,
2000 yilinda basinizdan gecen olayla bugunku durum cok farkli. Birincisi siz kendi arastirmalariniz sonucu bir pozisyon almissiniz. Sonucunda da genel bir kriz sonucu zarar etmissiniz. Bugun ise arasitrma falan yapmaniza gerek yok. Aralik ayinda gerceklesecek minimum fiyat belli. 2001 krizindeki gibi ani bir devaluasyon da risk olarak fiyatlara yansitilabilir tabi ama bu ihtimal bugun icin cok dusuk oldugu icin ihmal edebiliriz.

"o zaman 4,70 ytl lik fındıgı 4 liraya alınca daha fazla kar elde edilmiş olmuyor mu?" diye sormussunuz. Yeterince anlatamadim yazida kisa oldugu icin sanirim. Ben zaten 4 ytl'ye findik alamayacagimizi iddia ediyorum. Dediginiz gibi uretici koylu faiz hesabindan anlamaz ama tuccarlar bu hesabi yaparak 4.5 ytl civari bir rakamdan findik toplayacaklardir ureticiden.

Adsız dedi ki...

Yazıda katılmadığım noktalar.
1-Üretici Aralık ayını beklemez.
2-Kamuda iyi ekonomistlerin olması kamu menfaatinin kollandığı anlamına gelmez.Bu pratikte pek mümkün değil.Belirleyici olan siyasiler.Bu işlerde ilkokul mezunu bir yöre vekilinin sözü kamudaki uzman ekonomistten daha çok geçer.

Junior dedi ki...

1-Üretici Aralık ayını beklemez ise bugun satar 4.5 ytl alir. Aciklanan fiyatlardaki cakallik burada zaten. Hem "5 ytl verdik" diye populizm yapilabilecek, ama bir miktar da olsa Hazine'nin yuku azaltilacak.

2-Kamuda iyi ekonomistlerin olmasinin avantaji "ilkokul mezunu yöre vekilinin sözünü" hic olmazsa akilli bir sekilde uygulayabilmek. Dediginiz gibi yine vekilin sozu gecmis 5 ytl verilmis.

alpine dedi ki...

Cakallik yapacak guzel alan bulmuslar. Dunya uretiminin %75 ini ve en kalitesini rakipsiz yapan Turkiye cakallik edecek kendi ureticisini mi bulmus? Ihrac pazari anlaminda gelistirmek adina bir gidim icraati olmasin, sonra ureticiye cakallik etsin. Kulturumuz ile ozdeslesmis findigin tanitimi icin biraz mesai harcasa, ureticisine cakallik yapmak zorunda kalmayacak halbu ki. Ureticisi de girtlaga kadar dayanmis borcu icin findigi birakin Araligi beklemek, simdi devlete satsam odeme yapilana kadar borcun odemesi gelir diye tuccara 4 YTL ninde altina satmak zorunda kalmayacak.

Hani sayfalar dolusu yazilar yazilir cizilir ya, "Turkiye cok degisti su son 7 senede" seklinde. Ben bakiyorum, bir arpa boyu yol gidememis. Hala birbirimize atacagimiz kazigin pesindeyiz.