“Marjinde Cinayet”

Son günlerde okuduğum bir polisiye romandan bahsedeceğim; Marjinde Cinayet.

Peyami Safa’ nın Cingöz Recai serisini ya da Agatha Cristie’ nin romanlarını bilirsiniz. Polisiye romanları kitap okumaya en ilgisiz kişileri bile kendisine bağlayan sürükleyici romanlardır. Peyami Safa,"Server Bedi" takma ismini kullanıyordu aynı şekilde Marshall Jevons da bir takma isimdir. William Breit ve Kenneth G. Elzinga’ nın birleştiği nokta :Marshall Jevons.

Kitabın isminde iktisatla arasında ufak bir bağ bulunanlara tanıdık gelen bir kelime var; marjin-de. Marjin bildiğiniz gibi kıyı-ek anlamına geldiği gibi marjinal fayda dediğimiz zaman tüketilen son birimin faydasını kastettiğimizi biliyorsunuz. Ana karakterimiz Harvard’ da ekonomi profesörü olan Neo Klasik iktisada gönül vermiş Henry Spearman’ dır. Spearman’ ı bir noktada Milton Friedman’ a benzettim: 1,60 boylarında ve kel olması. Ve üniversiteden tanıştığı kendisine hayran bir tane karısı da var. Kitapta bulduğum en büyük mantık hatası ise iktisat ile bu kadar alakalı bir kişinin onu ve yaptıklarını seven bir karısı olması. Böyle bir kadın yaşıyorsa artık bohçamızı hazırlayıp yollara düşmemiz gerek diye düşünüyorum.

Henry Spearman yanında karısıyla birlikte bir adaya tatile gitmektedir ve olaylar gittiği adada gelişir. Sherlock Holmes okumuş çoğu kişiye klişe gelebilecek olaylarda bana ilginç gelen nokta aslında olayların ötesinde işlenen cinayetlerin, eksantrik diyalogların bir şekilde iktisatla bağdaştırılması ve ekonomi teorisi çerçevesinde okuyucuya sunulması olmuştur. Örnek vermek gerekirse Fayda optimizasyonu, Mahkumun dilemması ve oyun teorisi, denge fiyat-denge miktar, arbitraj ve say kanunu. Az önce saydığım şeylerin bir cinayeti nasıl aydınlattığını merak ediyorsanız sizi Liberte Yayınevlerinin sitesine yönlendirelim. Kitap 217 sayfa ve okunan her sayfanın marjinal faydası o sayfayı okumanın alternatif maliyetinden en az iki kat daha fazladır.